Column Peter Ursem: Wegwijs

25 november 2021 – Column Peter Ursem: Wegwijs

Mijn vrouw en ik nemen af en toe wanneer we naar een andere Westfriese gemeente willen gaan een alternatieve route. Soms waren we dat niet van plan, maar volgden we een alternatieve route omdat we abuis waren. Dat is zelden erg, wanneer er geen tijdsdruk is. Zelf voel ik enige schaamte wanneer ik door een dorp in de buurt van Hoorn rijd en ontdek dat het de allereerste keer is dat ik dat dorp aan deed. Ik woon sinds 1973 in Westfriesland (toen voor bijna iedereen gewoon nog West-Friesland). Weliswaar in Hoorn, maar dat moet toch ook tellen.

Westfriesland telt veel kilometers weg, 484 km zelfs, en deze week mochten we lezen dat al die wegen niet meer eigendom zijn van Hoogheemraadschap Hollands Noorder Kwartier. Al die wegen worden overgedragen naar de gemeenten. Wow! zou je kunnen denken, maar evenzogoed: nee hè? Ook het onderhoud is dan voor de gemeenten. Het hoogheemraadschap is dan elk jaar wat minder geld kwijt en dat betekent dat de jaarlijkse belasting die de Westfriezen aan het hoogheemraadschap betalen ook verminderd wordt. Ik geef toe: ook mijn eerste gedachte was: oh, dan is er eigenlijk niks aan de hand. Na mijn eerste gedachte komt bij mij steevast de vraag: oja, is dat zo? Ik vrees dat het niet zo gemakkelijk zal liggen.

oh, dan is er eigenlijk niks aan de hand

Hoorn heeft al toegehapt en zich meester gemaakt van enkele polderwegen binnen de gemeentegrens. De andere gemeenten hikken er nog even tegen aan en zullen dat pas doen in 2023. Dat besluit dwingt je naar de vraag: waarom dan pas? De Hoornse wethouder Samir Bashara zegt monter dat de Westfriese gemeenten nu de volle zeggenschap hebben over de polderwegen en dat dit duidelijkheid verschaft. Ik betwijfel dat niet, want ik hoor deze wethouder zelden iets zeggen dat nergens op slaat.

Ik denk dat het aantal kilometers polderweg voor Hoorn een heel stuk minder is dan menig andere Westfriese gemeente in het bezit zal krijgen. Lekker veel kilometers kosten ook lekker veel meer geld. Moet je dan blij zijn dat je qua grondgebied de grootste gemeente bent? Wordt het zo afgesproken dat elke gemeente financieel verantwoordelijk is voor elke kilometer binnen de eigen gemeentegrens? Ik zou als gemeentebestuurder dan zo snel mogelijk een aantal wegen definitief afsluiten, of anders direct tolpoortjes inrichten.

Ik heb altijd het volste vertrouwen in het financiële verantwoordelijkheidsgevoel van onze bestuurders

Ik heb altijd het volste vertrouwen in het financiële verantwoordelijkheidsgevoel van onze bestuurders, maar krijgt elke gemeente het deel van het geld wat het hoogheemraadschap jaarlijks aan de wegen daar kwijt was? Het deel van de belasting dat het hoogheemraadschap besteedde aan wegenonderhoud moet nu opgebracht worden via de verhoging van de ozb-belastingen van de gemeenten. Ik weet dat juist die belastingverhogingen een enorme stennis teweeg brengen.

Stel dat de zeven Westfriese gemeenten nu besluiten dat elke Westfriese belastingbetaler evenveel polderwegenbelasting gaat betalen, ongeacht het aantal te onderhouden kilometers binnen de afzonderlijke gemeente. Krijg je dan niet dat Hoornse politici gaan emmeren dat de Hoornse inwoners onevenredig meer betalen aan wegen die helemaal niet van Hoorn zijn? We kennen zoiets ook al bij onderhoud natuur- en recreatieplekken binnen Westfriesland. Krijgen we argumenten dat Hoorn meer betaalt aan schouwburg en ijsbaan dan de andere gemeenten, terwijl er een hoop gebruikers zijn vanuit heel Westfriesland?

Neem maar aan dat over deze zaken al druk gesproken is. Ik begrijp dan ook goed dat zes gemeenten zeggen dat ze pas over twee jaar de eigen polderwegen willen bezitten. Misschien hebben ze bij het onderhandelen met Hoorn iets aan het feit dat ik nog meer mensen uit Hoorn ken, die wel eens de Westfriese polderwegen langs rijden. Ik hoop alleen niet dat men mij in Hoorn vuil gaat aankijken omdat mijn vrouw en ik het zo leuk vinden af en toe nieuwe polderweggetjes buiten Hoorn te ontdekken. Misschien is de wegenoverdracht een goede reden te meer om in heel Westfriesland wat meer Westfries te denken. Wordt Westfries wegwijs!