22 december 2021 – Column Peter Ursem: Toch geen Bill Gatesgat?
Wordt Andijk het nieuwe epicentrum van aardschokken in Westfriesland? Zullen wij over enige tijd, wanneer we schuddebuikjes uitstrooien over onze boterhammen of de havermout, denken aan Andijk? Ik heb het juiste antwoord op die vragen niet. Ik heb wel een vermoeden wat het juiste antwoord is, maar ik kan me een beetje voostellen dat deze vragen, een stukje prangender gesteld dan de mijne, leven of gaan leven bij mensen die in de buurt van Andijk wonen. Dit zitten echt niet te wachten op mijn antwoorden.
Wat is er aan de hand? Welnu, het waterleidingbedrijf PWN wil overtollig en erg in de weg liggend afvalwater van de waterzuiveringsinstallatie wegpompen naar 250 meter diepte. Vijf miljard liter, lees ik. Dat is een heleboel afvalwater en wat gebeurt daar op 250 meter diepte, wanneer je al dat water daar loost? Is daar genoeg ruimte voor? Gaat de bodem trillen, verschuiven of komt een deel van het afvalwater in het grondwater?
Is daar genoeg ruimte voor? Gaat de bodem trillen
Het zijn niet de technische antwoorden op deze vraag die de verontrusting hebben gewekt bij een aantal Andijkers. Hoewel ik mijn wenkbrauwen optrek bij een antwoord dat bodemtrilling te verwaarlozen valt. Bij welke trillingen spreken we van verwaarloosbaarheid? Begint niet verwaarloosbaar vanaf gevelscheurtjes van een halve meter? Wie zegt ons dat die geruststellende berichten gebaseerd zijn op gedegen onderzoek? Ook deze laatste vraag is een belangrijke, want het houdt in dat het best wel eens mogelijk kan zijn dat geruststellende berichten slechts de functie hebben van gerust te stellen en niks meer.
Er zijn op dit moment grote groepen burgers die elke berichtgeving vanuit de overheid wantrouwen. Wanneer het in hun kraam te pas komt hoor je alleen de berichten die wijzen op de voordelen van wat gekozen en aangestelde hotemetoten willen laten horen. Het gemeentebestuur speelt onder één hoedje van de bedrijven die slechts uit zijn op gemakkelijk profijt. Nogmaals, het zijn grote groepen die hiervan overtuigd zijn en ze komen met soms lastig te weerleggen verhalen uit het verleden toen dat ook het geval was.
De geloofwaardigheid van de overheid in het algemeen heeft een flinke deuk opgelopen
Ik vrees dat veel overheidslichamen in een verleden dat niet eens ver achter ons ligt bij gelegenheid feiten hebben aangepast aan streven. Nu, in deze tijd dat zelfs de meest belachelijke complotverhalen overtuigde gelovers kent, is het moeilijker om voetstoots aan te nemen dat wat onze overheid vertelt, de waarheid en niets dan de waarheid is. De geloofwaardigheid van de overheid in het algemeen heeft een flinke deuk opgelopen. Ook de verhalen die ontstonden tijdens alle formatieperikelen hebben de vanzelfsprekendheid van de complete waarheid bij overheid niet versterkt.
Zijn de vragen van de Andijkers over de geplande grondboringen en wegpompacties door PWN terecht? De vragen wel en ik denk dat de uitleg die de uitvoerenden en onafhankelijke instanties genoeg waarheid zullen bevatten. Maar het is de manier waarop dat boven tafel komt, waardoor wantrouwen het best wordt gevoed. Wanneer je voorzichtig bent met het verstrekken van informatie om de mensen niet teveel te verontrusten, ben je tegenwoordig totaal verkeerd bezig.
Er bestaan ook verhalen over grondboringen in verband met warmtepompen, waar we in de komende jaren veelvuldig mee te maken krijgen. Er doen om dit tegen te gaan een aantal verhalen de ronde over alle nadelen die je op je hals haalt. De eerste pogingen van fracties in gemeenteraden om dit tegen te gaan met argumenten die nergens op slaan zijn al gedaan. Ook bij het gat van Andijk zal een aantal spookverhalen worden opgediept. Verhalen die angst moeten aanjagen. Verhalen met een aantal technische termen die de geloofbaarheid moeten verhogen.
Niet alleen de Andijkers zullen zaken willen weten. Bij Andijk wordt niet het eerste gat geboord en het zal ook niet het laatste zijn. Des te belangrijker is het om tijdig begrijpelijke uitleg te verstrekken. Burgers willen het weten en gelukkig wordt er in de raad om gevraagd.
Dan toch een tip van mij: wanneer je te horen krijgt dat het eigenlijk een Bill Gatesgat is, waarmee rottigheid wordt gepland, dan is dat verhaal onzin. Dan mag je best schuddebuiken van het lachen.