18 augustus 2021 – Column Peter Ursem: Kermistradities
Kermistradities zijn taai, maar niet onverslijtbaar. Ze kunnen ook worden aangepast en dat gebeurde dan ook min of meer onder dwang van een wereldberoemd virus. Ook in Westfriesland waar in de dorpen vanouds een heel andere invulling aan kermis wordt gegeven dan in de ‘grote stad Hoorn’. De kroeg en met name het rijkelijk vloeiende gerstenat maken de ziel uit van het kermisfeest voor ieder die de leeftijd heeft waarop het consumeren ervan was toegestaan.
Corona gooide roet in dat eten (of moet ik bier zeggen?) omdat om veiligheidsredenen afgezien werd van georganiseerd samenkomen van veel mensen die na een korte begintijd van broodnuchter vermaken met elk volgend glas het besmettingsgevaar zien wijken. Dit jaar werden samen met goedbedoelde bescherming gevende maningen toch weer kermisfeesten toegestaan. Alleen in veel gevallen niet meer op de deurmatten van de naastliggende horecagelegenheden, maar iets veiliger aan de rand of buiten het dorp.
Corona gooide roet in dat eten (of moet ik bier zeggen?)
De scheiding van kroeg en kermis is iets waardoor menigeen dreigde te moeten ervaren dat er dan een geheel ander soort feest wordt gevierd. De kermisattracties kregen bijna het karakter van kermisattracties in steden waar het café minder centraal staat. Het leek een gewenningsproces te zijn om niet laveloos in een botsautootje te stappen. Het ‘eerste deuntje’ was weg en betekenisloos geworden. En dat viel hier en daar verkeerd bij met name de groep feestgangers met het minst aantal kermistraditionele jaren achter de rug: de jongeren.
Zuipen is dus de kern van menig traditioneel Westfries gebruik
In de Goorn, in Ursem en in Opmeer werd bijna grimmig duidelijk dat verandering van traditie niet zomaar gepikt werd. Alle beperkingen die de bestuurders van deze gemeenten naar beste weten meenden te moeten instellen werden opzij geschoven door feestgangers die de nog sterkere drang om tradities te handhaven de boventoon lieten spelen. Welke tradities eigenlijk? Wanneer je ziet waar de feestgangers direct naar grijpen om de traditie vorm te geven moet je concluderen dat het eigenlijk voornamelijk om goedgevulde glazen gerstenat gaat. Ook bij Lappendag in Hoorn bestaat de traditie voor een groot gedeelte uit zuipen. Zuipen is dus de kern van menig traditioneel Westfries gebruik. Vast en zeker geen traditie die hoge ogen gooit bij kansen om een stukje Unesco cultureel erfgoed te worden.
Corona mag je bewegingsvrijheden beperken, maar laat het virus afblijven van de fusten bier! Hoewel men bij het lezen van dit stukje licht de neiging zou krijgen dat ik de Westfriese jongeren niet erg hoog heb zitten, moet ik zeker niet uit het oog verliezen dat de jongeren van Obdam, die zich even te buiten gingen aan een wat primitieve traditie na het afblazen van de festiviteiten zelf een schoonmaakactie hebben georganiseerd. Kijk, en dan komt bij mij vanzelf een gevoel van waardering en respect naar boven. En dat ze helemaal niks voelen voor een bejaardenfeestje in een nabijgelegen horecagelegenheid kan ik hen ook makkelijk vergeven.
Volgend jaar is er vast minder corona en dus meer kermis. Zou er dan ook een lichte wijziging van tradities kunnen worden waargenomen? Ach, voor velen zal het verkieslijker zijn draaierig te worden van bier dan van de draaimolen.
